Tâm lý trẻ 2 tuổi
Có hàng loạt những thay đổi làm ảnh hưởng đến tâm lý của trẻ khi
đi học như:
- Sự thay đổi không gian, môi trường
- Những thay đổi thói quen, sinh hoạt
- Thay đổi người chăm sóc
- Thay đổi các mối quan hệ
Những thay đổi trên khi đi học không ít nhiều đều gây cho bé tâm lý bất an, bé
cảm thấy bị tước đi, bị mất đi nhwungx "phúc lợi" mà bé đang được
hưởng. Chính tâm lí này khiến đa số các trẻ sợ đi học. Thậm chí gây ra
những tác động tiêu cực, sợ trường, ghét cô…và có cảm giác bé bị “bắt buộc” đi
học, bị “giam cầm” trong trường… nếu chúng ta không biết cách xử lí kịp thời.
Thông thường bé sợ hãi những vấn đề sau:
1.
Sợ bị bỏ đói:
Ở nhà bé muốn ăn, hay khi bé đói là sẽ được ăn ngay. Nhưng ở
trường thì bé phải tuân thủ chế độ ăn theo giờ giấc, mặt khác cô cũng không thể
thường xuyên theo dõi riêng thái độ của bé để hiểu ngay được bé đang đòi
ăn.
2.
Sợ bị ở một mình: không ai bên cạnh chăm
sóc.
3. Sợ bị phạt: cùng
một lỗi vi phạm nhưng thái độ cảnh cáo của cô trên trường hoàn toàn khác ở
nhà, "nghiêm khắc" hơn.
4. Sợ bác sĩ ở trường (bắt há miệng, tiêm chích
đau, uống thuốc đắng… mà không có ba mẹ, người thân an ủi, dỗ ngọt).
5. Sợ cô hiệu trưởng, giám thị, bác bảo vệ…: Khá nhiều
cô giáo lấy “cô hiệu trưởng, bác bảo vệ” ra để “dọa” bé, buộc bé ăn hoặc phải
tuân theo kỉ luật lớp...
Chính những sợ hãi này khiến bé hình thành tâm lí phản ứng chống đỡ như một
hình thức phản ứng để thích nghi với sự thay đổi. Khi phải tự “chống đỡ” như
vậy, bé sẽ có những biểu hiện thường gặp như:
1. Bé có vẻ “hư” hơn : không ít bé khi về nhà tỏ
ra “dữ dội” hơn, có thể quấy phá, vòi vĩnh… hơn (thực chất là để gây sự chú ý,
quan tâm, đòi hỏi tình yêu của cha mẹ dành cho mình mà bé có “cảm giác” bị
thiếu); hoặc thậm chí “cứng rắn” hơn, bé “bụp” cả người thân, tỏ ra “bạo lực”,
“bất tuân” như một cơ chế “giải tỏa” những căng thẳng khi ở trường (ở trường bé
không dám làm gì cô, không dám đánh bạn, về nhà bé có thể tỏ ra “bạo lực” vói
người thân để giải tỏa sự kìm nén này ở trường). Điều này sẽ dần dần mất đi sau
một thời gian, khi bé đã thích nghi với môi trường mới.
2. Một số bé trở nên biếng ăn, cứ đến trường là đau bụng, nôn ói…:
mặc dù trên thực tế khám lâm sàng bé chẳng bị bệnh gì cả. Đây là một phản ứng
tâm lí rất thông thường của trẻ. Sự sợ hãi khi đến trường, tâm lí sợ bị bỏ đói…
khiến bé “cảm thấy” đau, đây là cái đau về tâm lí chứ không phải đau bụng sinh
lí thực sự.
3. Bé hay đái dầm: do ở trường bé hình thành cơ chế
chống đỡ và chịu đựng, nên khi về nhà thì cơ chế này có thể tái hiện lại: sự sợ
hãi, bất an có thể tiếp tục đeo đuổi bé về đến nhà khiến bé sợ hãi và… đái dầm.
Đây là một hiện tượng tâm lí rất bình thường ở trẻ khi bắt đầu đi học. Cha mẹ
cần biết và có những giải pháp thích hợp để trấn an cho bé.
4. Bé mệt mỏi, lừ đừ: sau khi đi trẻ về, bé có thể
tỏ ra mệt mỏi, không muốn chơi, không muốn hoạt động vui vẻ như trước. Một phần
có thể do chế độ sinh hoạt thay đổi mà cơ thể sinh lí của bé chưa thích nghi
kịp, nhưng mặt khác đây cũng là một phản ứng bình thường khi bắt đầu đi trẻ: bé
bị áp lực tâm lí căng thẳng trong thời gian đầu đi học. Trở về nhà bé có thể
“giận”, “lẫy”… bố mẹ vì đã bỏ rơi bé… Bé có thể cáu kỉnh, gắt gỏng, “ghét”
người lớn vì nghĩ rằng tất cả “người lớn” đều không quan tâm bé, đều muốn bắt
bé đi học…
Một số trường hợp ở bé hình thành những thói quen mới:
bé dễ khóc, thích mút tay, lệ thuộc vào một vài vật gì đó…, sợ tiếng đóng cửa,
sợ ma… và nảy sinh hiện tượng “thoái lui”: co cụm mình lại, trở nên lầm lì, ít
nói, không muôn giao tiếp, không còn cởi mở vui vẻ và hòa đồng như trước… Nếu
không có những hỗ trợ hợp lí từ phía cha mẹ, thầy cô thì bé có thể có những
phản ứng tiêu cực, có thể bị stress, trở nên “phá hoại”, “quậy”… và nếu không
kịp thời giúp bé vượt qua những giai đoạn này thì có thể hình thành những tính
cách tiêu cực trong tương lai.